Triduum Paschalne 2024

Święte Trzy Dni Paschalne
marzec 2024 rok

 Święte Trzy Dni  Paschalne – to trwające trzy dni: od Mszy Świętej Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek wieczorem aż do wieczoru Niedzieli Zmartwychwstania – jedno wielkie Święto, będące centrum całego roku liturgicznego. Wszystkie te wyjątkowe dni stanowią nierozłączną całość i prowadzą nas – razem z Jezusem – szlakiem Jego Męki, Śmierci i Zmartwychwstania: od tajemnicy Wieczernika, poprzez ogród Getsemani, pretorium, pałac Heroda, Kalwarię – aż do pustego Grobu. W tych dniach Kościół uroczyście przeżywa największą tajemnicę zbawienia: paschę.
Słowo: „pascha” oznacza: „przejście”. Stary Testament posługuje się tym słowem na oznaczenie przejścia Izraelitów ze stanu niewoli w Egipcie, do stanu wolności i szczęścia w Ziemi Obiecanej. W tę pamiętną noc wyjścia z Egiptu, Naród Wybrany spożywał Ucztę, zwaną Ucztą Paschalną – spożywał pospiesznie, sposobiąc się do drogi. Na pamiątkę tamtej nocy, Uczta Paschalna spożywana była w Narodzie Żydowskim co roku.

Cała ta historia powtarza się w Nowym Testamencie. Pan Jezus Chrystus, w noc wyzwolenia swego Ludu, swego Kościoła, z niewoli grzechu, spożywa ze swymi uczniami Nową Ucztę Paschalną – tak zwaną Ostatnią Wieczerzę, którą uważamy za pierwszą Mszę Świętą.

WIELKI CZWARTEK

W parafiach nie ma Mszy Świętych porannych. W godzinach przedpołudniowych wszyscy kapłani odprawiają w katedrze Mszę Świętą Krzyżma. Tej Mszy Świętej przewodniczy Biskup, który poświęca oleje: chorych i krzyżma. Będą one używane do sprawowania Sakramentów przez najbliższy rok w całej diecezji. Dlatego księża proboszczowie pobiorą poświęcone oleje do swoich parafii. W czasie tej Mszy Świętej wszyscy kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia, które składali w dniu święceń.

Natomiast wieczorem na Mszy Świętej Wieczerzy Pańskiej spotykamy się w parafiach z Chrystusem w Wieczerniku, aby wspominać Ostatnią Wieczerzę, w czasie której ustanowił On Sakrament Eucharystii oraz Sakrament Kapłaństwa. Dziękujemy Panu za naszych kapłanów oraz za dar Mszy Świętej i Komunii Świętej. Po hymnie „Chwała na wysokości Bogu… „ milkną organy i dzwonki. W dalszym ciągu liturgii odbywa się obrzęd obmycia nóg wybranym mężczyznom. Na zakończenie Mszy Świętej przenosi się Najświętszy Sakrament do tabernakulum w bocznym ołtarzu – tak zwanej „Ciemnicy” – na pamiątkę modlitwy w Ogrójcu, pojmania, uwięzienia i osądzenia Jezusa. W czasie przeniesienie Najświętszego Sakramentu śpiewa się hymn „Przed tak wielkim Sakramentem”, za odśpiewanie którego można zyskać odpust zupełny.

 WIELKI PIĄTEK

Wielki Piątek to dzień szczególnie uroczystej adoracji Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata. Krzyż jest w centrum Liturgii. Przez cały dzień nie sprawuje się Mszy Świętej – Niekrwawej Ofiary Chrystusa, gdyż przeżywamy historyczne wydarzenie Męki naszego Pana, czyli Ofiary Krwawej, złożonej z wielkiej miłości Boga do człowieka. Komunii udziela się tylko w czasie Liturgii Męki Pańskiej. Chorym można zanieść Ciało Pańskie o każdej porze. Zakazuje się sprawowania Sakramentów, poza Namaszczeniem Chorych i Spowiedzią.

Na przebieg Liturgia Męki Pańskiej składają się: Liturgia Słowa, Adoracja Krzyża, Obrzęd Komunii Świętej oraz Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego.

1.   Liturgia Słowa.

Na początku kapłan po dojściu do ołtarza pada na twarz, jako wyraz najniższego uniżenia następuje modlitwa i czytania. Pierwsze to Izajaszowy opis Sługi Jahwe. Jest on typem i figurą Chrystusa, który niewinnie obarczył się naszym cierpieniem i dźwigał nasze boleści. Drugie czytanie ukazuje nam godność Chrystusa jako najwyższego Kapłana, podobnego nam we wszystkim oprócz grzechu, i przez swoją śmierć na zawsze pojednał nas z Ojcem i stał się wiecznym Pośrednikiem między Bogiem a ludźmi. Trzecim czytaniem jest opis męki Jezusa w redakcji świętego Jana.  Zakończeniem Liturgii słowa jest modlitwa wiernych. W tym dniu jest ona bardzo rozbudowana składa się z dziesięciu wezwań oraz dopasowanych do nich modlitw mszalnych. Modlimy się do Boga w różnych intencjach, prosząc, by to zbawienie, którego Chrystus dokonał na Krzyżu, stało się udziałem wszystkich ludzi.

2.   Adoracja Krzyża.

Dla chrześcijan ten znak hańby stał się znakiem zbawienia. Dlatego krzyż wnosi się w uroczystej procesji i następuje jego odsłonięcie, podczas którego Kapłan śpiewa słowa: Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata. Następnie odbywa się adoracja poprzez ucałowanie tego świętego znaku

3.   Komunia Święta.

Następnie udzielana jest komunia święta, aby ukazać nierozerwalny związek Eucharystii z ofiarą krzyża. Chrystus, który umarł za nas na krzyżu zostawił się nam pod postacią, Chleba abyśmy mieli pokarm na drodze do życia wiecznego

4. Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Bożego Grobu.

Na zakończenie Nabożeństwa przenosi się Najświętszy Sakrament do bocznego ołtarza – Grobu Pańskiego, w monstrancji okrytej przezroczystym welonem, na pamiątkę okrycia ciała Pańskiego całunem. Procesja odbywa się przy śpiewie „Odszedł Pasterz nasz, co ukochał lud…”

Od zakończenia Liturgii Męki Pańskiej aż do Wigilii Paschalnej – przed Krzyżem należy klękać! Adoracja Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim trwa do późnych godzin wieczornych.

Przez cały dzień należy zachowywać post ilościowy i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Ofiary zbierane w tym dniu do skarbony przeznaczone są na utrzymanie Grobu Pańskiego w Jerozolimie.

WIELKA SOBOTA

Nie ma Mszy Świętej z formularza Wielkiej Soboty. Zaleca się zachowanie postu, a przynajmniej wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych przez cały dzień – do Wigilii Paschalnej. Od rana trwa adoracja Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim. Przez cały dzień odbywa się także poświęcenie pokarmów na stół wielkanocny, jednak nie może ono zakłócać adoracji i atmosfery skupienia po śmierci Jezusa. Jest to bowiem dzień wielkiej ciszy i modlitwy…

NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA

Jej obchód rozpoczyna się Liturgią Wigilii Paschalnej, w sobotę, w późniejszych godzinach wieczornych. Liturgii tej nie należy rozumieć jako momentu zakończenia Wielkiej Soboty, ale jako liturgię sprawowaną w Noc Zmartwychwstania. Przed jej rozpoczęciem kończy się adorację przy Grobie. Na przebieg Wigilii Paschalnej składa się: Liturgia Światła, Liturgia Słowa, Liturgia Chrzcielna i Liturgia Eucharystyczna.

1. Liturgia Światła

Liturgię Wigilii Paschalnej rozpoczyna się przed drzwiami kościoła, gdzie Kaplan poświęca ogień, następnie od niego zapala Paschał, świecę będącą symbolem Chrystusa Zmartwychwstałego. Na Paschale znajdują się charakterystyczne symbole: krzyż, pięć ziaren kadzidła (pięć ran Chrystusa), pierwsza i ostania litera alfabetu greckiego (Alfa i Omega Chrystus jest wieczny) i bieżący rok ( Chrystus jest teraz). Potem Kapłan wnosi zapalony Paschał do kościoła, trzykrotnie śpiewając: Światło Chrystusa, na co wierni odpowiadają za każdym razem: Bogu niech będą dzięki i zapalają od Paschału swoje świece, przekazując światło sobie nawzajem. Po dojściu do ołtarza zapala się w kościele wszystkie światła i kapłan śpiewa najpiękniejszy hymn kościelny który nazywa się Orędzie Paschalne (Exultet).

2. Liturgia Słowa

Podczas sprawowania Liturgii Słowa czytane są fragmenty Pisma Świętego opisujących historię zbawienia od Stworzenia świata, poprzez ofiarę Abrahama, ucieczkę z Egiptu, proroków aż do Zmartwychwstania Pana Jezusa. Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu, podczas śpiewu "Chwała na wysokości" w kościele biją wszystkie dzwony i zapalane są świece na ołtarzu. Ewangelię poprzedza uroczyste "ALLELUJA" które w liturgii nie było używane od Środy Popielcowej.

3. Liturgia Chrzcielna

Na początku wzywamy wstawiennictwa naszych świętych patronów śpiewając Litanię do Wszystkich Świętych. Poświęcona jest woda chrzcielna w której Kapłan zanurza paschał. Trzymając w rękach zapalone Świece, odnawiamy swoje przyrzeczenia chrzcielne. Kapłan kropi wiernych wodą chrzcielną aby w ten sposób przypomnieć nam naszą paschę chrześcijanina.

4. Liturgia Eucharystyczna

Ostatnim elementem Wigilii Paschalnej jest liturgia eucharystyczna. Jest ona już sprawowana w radości paschalnej. Uobecnia ona jego Ofiarę złożoną za zbawienie świata. Pełni radości dziękujmy Bogu Ojcu za dar zmartwychwstania Chrystusa i nasz w nim udział przez chrzest i Eucharystię.

Liturgię Wigilii Paschalnej wieńczy procesja rezurekcyjna, podczas której obwieszcza się światu radość z powstania z martwych Jezusa Chrystusa. W procesji niesie się Najświętszy Sakrament w monstrancji, zapalony paschał, oraz figurę Chrystusa Zmartwychwstałego.

W sam dzień Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego odbywają się uroczyste Msze Święte, według tekstów dotyczących tej tajemnicy. Msza Święta wieczorna w Niedzielę Zmartwychwstania kończy Święte Triduum Paschalne.